Opmerkelijke gezondheidseffecten van gerst gevonden

Een vergeten oer-Hollands product dat perfect past ons Nederterrane dieet is gerst. Vroeger aten we gerst (of gort) bij de maaltijd zoals we nu rijst eten. Ook gortepap was een bekend gerecht. Tegenwoordig weten we misschien nog net dat bier van gerst wordt gemaakt. Jammer, want nieuw onderzoek laat zien dat gerst een grotere plek in de keuken verdient.
Recent kwamen we een studie tegen van Zweedse wetenschappers die keken naar de kwaliteit van deze lekkernij. Ze concluderen dat gerst veel beter voor ons is dan tarwe.
De vezels in gerst zijn van een uitstekende kwaliteit. Ze nivelleren de bloedsuikerpieken na een maaltijd en verminderen de kans op diabetes. Daarnaast helpen die vezels om je langer en beter verzadigd te voelen en verminderen ze de kans op hart- en vaatziekte.
De studie werd gedaan bij gezonde 50-plussers, die drie dagen achter elkaar bij de drie hoofdmaaltijden gerstebrood (met 85 procent gerst) aten. De dag erna werden bij hen in het bloed de risicofactoren voor diabetes en hart- en vaatziekte bepaald. Tot 14 uur na het onderzoek was het metabolisme van de deelnemers in een veel betere toestand dan normaal.
Overigens doen de gerstevezels hun heilzame werk niet op eigen houtje. Ze worden geassisteerd door darmbacteriën van het type Prevotella copri, die de vezels enthousiast opknabbelen en tegelijkertijd de bloedsuikerwaardes in de hand houden. ‘Na het eten van gerstebrood, zagen we bij de deelnemers een toename van darmhormonen die het metabolisme en de eetlust reguleren en een toename van een hormoon dat chronische laaggradige ontstekingen  onderdrukt. Op termijn zou dat kunnen helpen om zowel hart- en vaatziektes als diabetes te voorkomen,’ zegt hoofdonderzoekster Anne Nilsson bij het publiceren van de studie.
Mensen die van nature onderdak bieden aan veel Prevotella copri, hebben meer baat bij het eten van gerst dan mensen van wie de darm arm is aan de behulpzame commensaal. Maar gedurende langere tijd meer gerst eten, kan de populatie langzaam opvijzelen en dan kunnen ook mensen die minder rijk bedeeld zijn uiteindelijk hun gezondheid verbeteren. Anne Nilsson is razend enthousiast over haar bevindingen. ‘Het is verrassend en veelbelovend dat de juiste keuze van voedingsvezels in zo’n korte tijd zulke opmerkelijke gezondheidseffecten tot stand kan brengen.’
Tips om je gerstconsumptie op te voeren:
– In de biologische winkels is soms gerstebrood verkrijgbaar
– Eet regelmatig gekookte gerst in plaats van rijst
– Kies volkoren gerst. Parelgort is geslepen gerst, die bevat minder vezels
– Maak zelf krentjebrij (watergruwel), gerstepap of gortepap

Tekst: Hanny Roskamp

Foto: Onderzoeker Anne Nilsson van de Lund Universiteit snijdt een brood dat is gemaakt van 85 procent gerst.

Bronnen:

Increased gut hormones and insulin sensitivity index following a 3-d intervention with a barley kernel-based product: A randomised cross-over study in healthy middle-aged subjects. Anne C. Nilsson*, Elin V. Johansson-Boll and Inger M. E. Björck. British Journal of Nutrition, 2015.

Dietary Fiber-Induced Improvement in Glucose Metabolism Is Associated with Increased Abundance of Prevotella. Petia Kovatcheva-Datchary, Anne Nilsson, Rozita Akrami, Ying Shiuan Lee, Filipe De Vadder, Tulika Arora, Anna Hallen, Eric Martens, Inger Björck, Fredrik Bäckhed. Cell Metabolism, 2015.