Weten

‘Chlorogeenzuur uit koffie verbetert geheugen’

Proefpersonen die vier maandan lang dagelijks een oplossing met chlorogeenzuur dronken, zagen hun hersenfuncties vooruitgaan. Zo verbeterde hun geheugen, reactiesnelheid en vermogen om te plannen. Chlorogeenzuur is een stofje dat uit koffiebonen wordt gehaald.  

Chlorogeenzuur is een koffiestofje dat veel wetenschappelijke belangstelling geniet. Anders dan de naam doet vermoeden, heeft het niets met chloor te maken. Chlorogeenzuur behoort tot de polyfenolen, een grote groep plantaardige stofjes die niet alleen groente en fruit, maar ook koffie, thee, wijn en chocola gezondheidsbevorderende eigenschappen bezorgen. Bekende voorbeelden van polyfenolen zijn resveratrol (wijn), quercetine (appels) en gallocatechinen (groene thee).

Er zijn steeds meer en steeds sterkere aanwijzingen dat een hoge inname van polyfenolen via de voeding goed is voor onze bovenkamer en geestelijke aftakeling tegengaat. Een uitstekende manier om veel van deze stofjes binnen te krijgen, is het volgen van een mediterraan voedingspatroon.

Het polyfenol chlorogeenzuur ligt al een tijdje onder het vergrootglas van hersenwetenschappers, omdat het in een reeks experimenten het geheugen en de cognitie van proefdieren verbeterde. En nu is dit gunstige effect voor het eerst ook wetenschappelijk verantwoord aangetoond bij mensen.

Om te beginnen selecteerden Japanse onderzoekers acht gezonde ouderen (2 mannen, 6 vrouwen) met subjectieve geheugenklachten (en welke oudere heeft die niet?). De acht kregen een half jaar lang elke dag een oplossing met 330 mg chlorogeenzuur te drinken. Na een half jaar was er een duidelijke verbetering te zien op het gebied van aandacht, geheugen en executieve functies (‘hogere’ hersenfuncties zoals planning en probleemoplossing) (studie).

Chlorogeenzuur verbetert ook de slaapkwaliteit

Na deze pilot-studie selecteerden de onderzoekers achtendertig proefpersonen, in de leeftijd van 50 tot 69 jaar met een goede gezondheid maar met klachten over hun geheugen. Zij namen gedurende vier maanden elke dag of een placebodrankje, of een oplossing met 300 mg chlorogeenzuur in (studie). Interessant detail: in beide onderzoeken kregen de proefpersonen de opdracht om het chlorogeenzuur een half uur tot een uur voor bedtijd in te nemen. Eerder onderzoek suggereert namelijk dat chlorogeenzuur de inslaaptijd verkort en de kwaliteit van de slaap verbetert (studie).

Beschermende stofjes in het bloed omhoog

Voor, tijdens en na de inname-periode werd er wat bloed bij de deelnemers afgetapt en werden zij aan een reeks neuropsychologische testen onderworpen. Chlorogeenzuur zorgde ervoor dat de concentratie van twee stoffen in het bloed toenam: ApoA1 en transthyretine, biomarkers die kunnen waarschuwen voor vroegtijdge geestelijke aftakeling. Verlaging van ApoA1 gaat samen met Alzheimer en een verlaging van transthyretine is geassocieerd met algemene cognitieve achteruitgang. Het feit dat de bloedspiegel van deze twee stoffen onder invloed van chlorogeenzuur omhoog ging, wijst volgens de onderoekers op een breinbeschermend effect van het koffiestofje.

Grotere reactiesnelheid

Deze gunstige werking werd bevestigd door de neuropsychologische testen. Het belangrijkste resultaat was een toename van de psychomotorische snelheid bij de chlorogeenslikkers. Dit betekent ondermeer dat de vanuit de hersenen gestuurde beweging verbeterde en de reactiesnelheid toenam: een fenomeen dat met het ouder worden juist verslechtert, waardoor het risico om te vallen toeneemt. Vertraging van de psychomotoriek is ook gelinkt aan depressie.

Chlorogeenzuur verbeterde daarnaast ‘hoe goed een persoon regels en categorieën herkent en snelle besluitvorming hanteert,’ schrijven de onderzoekers. Ten slotte was er een kleine (niet-significante) verbetering te zien in de cognitieve flexibiliteit bij de chlorogeenzuurgroep.

De onderzoekers schrijven: ‘Chlorogeenzuur-inname kan het vermogen verbeteren om complexe taken efficiënt uit te voeren, niet alleen door verbetering van psychomotorische activiteit, maar ook van cognitieve functies zoals controle van aandacht. Deze uitkomsten zijn in lijn met een eerder pilot-onderzoek, waarbij de inname gedurende zes maanden de cognitieve functies verbeterde, vooral in de prefrontale cortex.’

De onderzoekers wijzen erop dat chlorogeenzuur vermoedelijk alleen werkt als je het langdurig dagelijks inneemt, omdat eenmalige inname in eerdere studies geen effecten liet zien. Over hoe chlorogeenzuur precies ons brein beschermt en verbetert kunnen de onderzoekers alleen maar speculeren. Misschien is een belangrijk deel van de gevonden effecten terug te voeren op een verbeterde slaapkwaliteit, zeggen ze. Maar omdat chlorogeenzuur de suikerhuishouding verbetert, de bloeddruk verlaagt en de vetverbranding stimuleert, kan de oorzaak ook in deze hoeken worden gezocht.

Extract van groene koffiebonen

Uiteraard is er meer onderzoek met grotere aantallen proefpersonen nodig om chlorogeenzuur met trompetgeschal tot breinmedicijn te kunnen uitroepen. Maar aangezien chlorogeenzuur in de genoemde doseringen als veilig geldt, kan het geen kwaad ermee te experimenteren. 300 mg chlorogeenzuur een uur tot een half uur voor het slapengaan lijkt de beste methode, maar dan zou je de mix van verschillende chlorogeenzuren moeten zien te vinden die de Japanners hebben gebruikt: 67,5 procent caffeoylquinic acid, 13,8 procent feruloylquinig acid en 18,6 procent dicaffeoylquinic acid.

Je komt veel gemakkelijker aan een extract van groene koffiebonen – en deze producten zitten vol chlorogeenzuur. En gewoon sloten koffie dinken dan? Bij het branden van koffiebonen gaat veel chlorogeenzuur verloren, waardoor gewone koffie relatief weinig chlorogeenzuur bevat.

Tekst Pim Christiaans | Life Unlimited

Afbeelding: Dan Bollinger

Gerelateerde artikelen

-Koffie houdt je langer jong

-Zo maakt koffie je scherp

Minder kans op kanker dankzij slaaphormoon melatonine

Melatonine verstoort suikerhuishouding

-Alcohol belangrijkste oorzaak vroege dementie

-Minder kans op alzheimer met vitamine C en E

-Ware oorzaak alzheimer ontdekt?

-Sauna beschermt tegen alzheimer en houdt je jong

Lichtvervuiling tast geheugen aan

Yoga-oefening van 12 minuten verbetert 55-plus-geheugen

 

E-gids met de nieuwste adviezen!

In deze praktische E-gids staan de nieuwste adviezen om je hersenen in topvorm te houden met natuurlijke methoden en middelen. De wetenschappelijke ontwikkelingen gaan snel; zodra er een nieuwe manier is ontdekt om je brein tegen veroudering en ziekte te beschermen, wordt de gids geactualiseerd. Als je een account op deze site hebt, kun je altijd over de laatste versie van BESCHERM JE BREIN beschikken. Zo blijf je honderd procent up to date en loop je geen belangrijke nieuwe adviezen meer mis.

€ 3, 95 – BESTEL NU