Supplementen tegen rimpels en ouderdomskwalen

Voedingssupplementen zijn onmisbare wapens in je high tech-oorlog tegen rimpels en kwalen. Een reeks wetenschappelijke studies doet vermoeden dat wie iedere dag trouw zijn vitamientjes slikt, langer gevrijwaard blijft van kwalen en een kleiner risico loopt voor zijn tijd dood te gaan. Een greep: mannen leven gemiddeld zes jaar langer als ze extra vitamine C innemen (studie), ouderen die supplementen slikken die vitamine E en C bevatten, hebben een 35 procent lagere kans om te sterven dan ouderen die geen supplementen slikken (studie), onder mannen die dagelijks een supplement met antioxidanten innemen daalt het aantal gevallen van kanker met 31 procent (studie ), de cellen van mensen die een multi slikken blijven op DNA-niveau langer jong (zie hier).

Supplementen beschermen je volgens een aantal studies misschien ook tegen de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, grauwe staar en maculadegeneratie (ernstige oogziekten), diabetes type 2 en vrijwel alle andere ouderdomsziekten.

Supplementen kunnen goede voeding echter nooit vervangen. Goede voeding bevat duizenden stoffen die nog niet geidentificeerd zijn maar vermoedelijk wel een cruciale rol voor de gezondheid spelen. Voedingssupplementen bevatten daarentegen slechts een beperkt aantal micronutrienten.

Goede voeding bevat onvoldoende vitaminen en mineralen

Als je goed en gevarieerd eet, krijg je toch meer dan voldoende vitamines en mineralen binnen? Dat ook weer niet. ‘Zelfs wie zich strikt houdt aan de schijf-van-vijf, zoals die in 2008 door het Voedingscentrum is geactualiseerd in de Richtlijnen goede voedselkeuze, riskeert een tekort aan zes belangrijke micronutriënten: foliumzuur, vitamine D, vitamine A, ijzer, selenium en zink,’ zegt dr. Gert Schuitemaker, hoofdredacteur van het supplementen-vakblad Ortho en auteur van diverse boeken over supplementen en voeding. ‘Merkwaardig genoeg blijkt dat uit documenten van het Voedingscentrum zélf. Bovendien heeft de Gezondheidsraad – een adviescollege van de overheid – een rapport uitgebracht waarin wordt gesignaleerd dat slechts twee procent van de Nederlanders daadwerkelijk volgens de Richtlijnen Goede Voeding eet. Daardoor krijgen de meeste mensen alleen voldoende vitaminen en mineralen binnen om acute gebreksverschijnselen te voorkomen, maar te weinig om sluipende processen af te remmen die over een periode van tientallen jaren de gezondheid ondermijnen.’

Hoe vitaminen en mineralen je langer jong houden

Vitaminen, mineralen, vetzuren en andere micronutriënten beschermen het lichaam in een oneindig complex samenspel op veel verschillende manieren tegen aftakeling en verval. Ze zijn onmisbaar bij reparatiewerkzaamheden aan het DNA in de celkernen, houden ontstekingsprocessen in het gareel, zorgen dat de mitochondria, de energiecentrales in de cellen, gesmeerd blijven draaien, zijn nodig voor een goede doorbloeding, gaan op moleculair niveau de schadelijke effecten van suiker tegen, pareren als antioxidanten aanvallen van schadelijke vrije radicalen en dienen als cofactoren van enzymen .

In 2004 werden de resultaten van een onderzoek met mensen gepubliceerd (studie ). Ruim 13.000 Fransen tussen de 35 en 60 jaar hadden gedurende zeven en een half jaar een placebo of een pil met vijf verschillende antioxidanten geslikt (bètacaroteen, vitamine C, vitamine E en de mineralen selenium en zink). Aan het einde van de studieperiode bleek de pil ten opzichte van de placebo het aantal gevallen van kanker bij mannen met 31 procent te hebben teruggedrongen en de algehele sterfte met 37 procent. Je mag aannemen dat als de mannen de antioxidantenmix de rest van hun leven blijven slikken, ze gemiddeld een hogere leeftijd zullen bereiken dan niet-slikkers.

Maar: er verschijnen ook met enige regelmaat studies die aangeven dat supplementen niets doen (review enreactie); volgens enkele onderzoeken zou het innemen van bepaalde supplementen zelfs schadelijk kunnen zijn (studie). Dit soort onderzoeken kunnen meestal rekenen op buitensporig veel aandacht in de media, in tegenstelling tot de vele onderzoeken met gunstige resultaten: goed nieuws is immers geen nieuws. Voor de leek is al het wetenschappelijk gekrakeel rondom de zin of onzin van supplementen vaak niet te volgen. Onthoud dat onderzoek naar de gezondheidseffecten van voedingsstoffen veel lastiger blijkt te zijn dan onderzoek naar geneesmiddelen en dat het daarom normaal is dat in de enorme vloed van studies sommige onderzoeken elkaar volstrekt lijken tegen te spreken. De bottom line is dat op een enkele hard core scpeticus na, de meeste experts het slikken van vitamines onschadelijke achten: artikel.

Behoefte aan vitaminen verschilt van persoon tot persoon

De Gezondheidsraad (en daarmee ook het Voedingscentrum) geeft per voedingsstof aanbevelingen voor de hoeveelheid die je dagelijks nodig hebt om gezond te blijven. Binnen de wetenschap heerst echter onenigheid over wat de juiste Algemene Dagelijkse Hoeveelheden (ADH’s) nou precies moeten zijn. Volgens een aantal wetenschappers zijn ze over het algemeen te laag (studie).

Er is nog iets mis met de algemene aanbevelingen: de behoefte aan vitaminen en mineralen verschilt sterk van persoon tot persoon. Door ruime marges te hanteren, gaat de Gezondheidsraad ervan uit dat de ADH’s voor iedereen binnen een bepaalde categorie geschikt zijn. Iemand kan door een genetische eigenaardigheid of een tijdelijke stoornis echter wel honderdmaal meer dan gemiddeld van een bepaalde vitamine nodig hebben. Vitaminen en mineralen aanbevelen op basis van gemiddelde behoeften is even absurd als alle mannen adviseren schoenen maatje 42 te dragen omdat de gemiddelde Nederlandse man schoenmaat 42 heeft. Het beste is supplementen te slikken in doseringen die op je persoonlijke behoeften zijn afgestemd. Om daar achter te komen, stap je naar een arts die met behulp van moderne screeningstechnieken je ideale vitaminepakket kan samenstellen (Ga naar Anti aging artsen). Als je dat te veel moeite is, dan is het verstandig om over de hele linie vitamines en mineralen bij te slikken. Het gevaar dat je er te veel van binnenkrijgt is bij normaal supplementengebruik zeer klein, terwijl de risico’s van een tekort als je niet bij slikt behoorlijk groot zijn.